De schrijfmeditatie

De ‘schrijfmeditatie’ was een op zichzelf staande spirituele oefening, die vooral werd beoefend door de studenten van de stoïcijnse school.

De stoïcijnse filosofen adviseerden hun studenten om dag en nacht de leerstellingen van de school zich eigen te maken met behulp van samenvatting die bestonden uit korte bondige leerstellingen. Waarschijnlijk werden de studenten aangespoord om een spiritueel dagboek bij te houden met daarin persoonlijke reflecties op de leerstellingen van hun school.

De bekende ‘Overpeinzingen’ van Marcus Aurelius is een dergelijk spiritueel dagboek. In zijn boek reflecteerde de Romeinse keizer op de leerstellingen van het stoïcisme.

Het was niet genoeg om alleen te reflecteren op de leerstellingen en deze vervolgens in eigen woorden opnieuw te formuleren. Echt belangrijk was het om de leerstellingen om te zetten in bepaalde acties. Hiervoor was de activiteit van schrijven en het praten tegen jezelf essentieel. Dit praten kon de vorm aannemen van een dialoog, maar ook in de vorm van wat we tegenwoordig een mantra of kort gebed noemen.

De ‘schrijfmeditatie’ is niet een samenvatting van een theorie zoals een wiskundige formule dat kan zijn. De student kan de leerstellingen niet simpelweg lezen en herlezen en dan mechanisch toepassen wanneer hij daar zin in heeft. Het doel van de ‘schrijfmeditatie’ is niet om abstracte of theoretische vraagstukken op te lossen.

Het doel is om de theorie al overdenkend elke keer in een praktische situatie toe te passen. Al denken forceert de student zichzelf om in elke situatie die het leven biedt te leven en reageren als een stoïcijn. Dit is ook de reden waarom in de ‘Meditaties’ van Marcus Aurelius dezelfde theorie of leerstelling vaak terugkomt.

Hier is een leuke animatie over sommige Overpeinzingen van Marcus Aurelius