Hermetisme en Taoïsme
Het hermetisme en het taoïsme bestaan beiden uit zowel exoterische als esoterische componenten. Wanneer je het hermetisme of het taoïsme alleen maar als een exoterische filosofie beschouwd, dan doe je hun beide tradities tekort. Pas in hun esoterische component komen ze allebei echt tot leven en krijgen ze vleugels.
Gedeelde inzichten
Hoewel het hermetisme uit het Westen (en het Midden-oosten) komt en het taoïsme uit Azië delen ze bepaalde inzichten. Bijvoorbeeld:
無極生有極、有極是太極、 太極生兩儀、即陰陽; 兩儀生四象: 即少陰、太陰、少陽、太陽、 四象演八卦、八八六十四卦
Het Ongelimiteerde (無極; wuji) creëert het gelimiteerde (有極; youji), en deze afbakening is gelijk aan het Absolute (太極; taiji). De Taiji (de twee tegengestelde krachten in embryonale vorm) produceert twee vormen, met de namen Yin en Yang (陰陽) die Liangyi worden genoemd (de gemanifesteerde tegengestelde krachten).
Deze twee vormen produceren vier fenomenen:
- Kleine Yin (少陰, shaoyin),
- Grote Yin (太陰; taiyin, die gerelateerd wordt aan de Maan),
- Kleine Yang (陽, shaoyang), en
- Grote Yang (太陽; taiyang, die gerelateerd wordt aan de Zon).
De vier fenomen (四象; Sìxiàng) hebben invloed op de acht trigrammen (八卦; Bagua). Acht keer acht resulteert in 64 hexagrammen. Alle dimensies, alle elementen en alle corresponderende entiteiten die bestaan, vallen onder de acht trigrammen en vierenzestig hexagrammen.
We kunnen het Ongelimiteerde (無極; wuji) ook wel de Tao noemen. Dan krijgen we de volgende concepten met hun hermetische tegenhanger:
- De Tao = het Al
- ShangDi = God de vader
- Wuji = de Geest (Nous)
- Taiji = de perfecte balans (of harmonie) tussen positief en negatief
Mens als beeld van God/Tao
Zowel het hermetisme als het taoïsme zien mensen, of beter gezegd de mensheid, als het ware beeld van de Tao / God. We zijn geschapen als broer of zus van het universum. Alles wat in het universum kan worden gevonden, wordt daarom tot op zekere hoogte weerspiegeld in de mens.
Om deze reden wordt de mens, in zowel het hermetisme als het taoïsme, aangeduid als een microkosmos, in tegenstelling tot de macrokosmos van het universum. Strikt genomen manifesteert het geheel van de natuur en de kosmos zich in de mens omdat we een beeld zijn van de Tao / God, vandaar onze plaats als mede-scheppers.
We hebben daarom heerschappij over alles in de natuur. Maar als beschermers, rentmeesters en herders. Niet als dictators en vernietigers. De kosmos (dus ook de natuur) is immers onze broer die we liefdevol tegemoet dienen te treden. Dit is een hele grote verantwoordelijk. Dit is onze goddelijke taak.
Gezien vanuit zowel de taoïstische als de hermetische invalshoek, zal de perfecte harmonie van alle krachten die in het lichaam werkzaam zijn (zoals de vier elementen) harmonie brengen in alle krachten die buiten het lichaam werken (het universum).
Bagua-cyclus
Alle dingen in dit ‘universum’ bevinden zich in een staat van potentieel (voor de hemel) of in een staat van realisatie (na de hemel). De Bagua-cyclus gaat over hoe een ding vanuit zijn staat van potentieel in onze wereld komt en geboren wordt. De cyclus gaat vervolgens na een cyclus van verwerking van de realisatie (na de hemel) weer terug naar het potentieel (voor de hemel). Het ding zelf verandert in essentie niet.
We kunnen dus een onderscheid maken tussen twee fasen:
- xiantian 先天 “voor de hemel” en
- houtian 後天 “na de hemel”,
Zij zijn gerelateerd aan Yuanjing 元精 “Originele Essentie”, Yuanqi 元氣 “Originele Adem”, en yuanshen 元神 “Originele Geest”.
Andere termen in het taoïsme die we ook tegenkomen in het hermetisme zijn:
- Jing 精 “voedzame essentie, verfijnd, geperfectioneerd, extract, geest, sperma, zaad”
- Qi 氣 “vitaliteit, energie, kracht, lucht, damp, adem; geest, kracht, houding”
- Shen 神 “geest, ziel, god, godheid, bovennatuurlijk wezen”
- lianjing huaqi 鍊精化氣 “essentie verfijnen in adem”,
- lianqi huashen 鍊氣化神 “geest verfijnen in adem”,
- lianshen huanxu 鍊神還虛 “de geest verfijnen en terugkeren naar Leegheid”.
Onderstaande taoïstische tekst kunnen we dus als volgt vertalen. De vertaling had door Hermes gezegd kunnen worden.
知其雄，守其雌，為天下谿。為天下谿，常德不離，復歸於嬰兒。知其白，守其黑，為天下式。為天下式，常德不忒，復歸於無極。知其榮，守其辱，為天下谷。為天下谷，常德乃足，復歸於樸。樸散則為器，聖人用之，則為官長，故大制不割。
Door het licht in de duisternis te begrijpen, kan iemand alles onder de hemel leiden. Het lege vat van de oorspronkelijke Waarheid; onbedorven en eeuwig. Als de volledige creatie van de schepping. Grenzeloos als de Geest; onsterfelijk en eeuwig. De belichaming van verandering; fontein van de kosmos. Keer terug naar de sereniteit van de baarmoeder en wees; onbedorven en eeuwig; Als gelijkmoedigheid verdwijnt, gaat het sublieme evenwicht verloren.
Image source: https://commons.wikimedia.org/wiki/File:Little_world,_Aichi_prefecture_-_Main_exhibition_hall_-_Altar_of_Taoism_in_China.jpg
