51 wijze leefregels van Epictetus

Vroeger was een belangrijke oefening in de stoïcijnse school het uit je hoofd leren van de belangrijkste leefregels (maxims). Wanneer je die namelijk uit je hoofd kent en paraat hebt dan kunnen deze in elke situatie je te hulp komen. Dit is essentieel voor het behouden van een gelukkig leven.

Wanneer je elk hoofdstuk in het handboekje (Encheiridion) van Epictetus samenvat in een enkele zin dan krijg je 51 leefregels. Deze korte zinnen kunnen ook gebruikt worden als een handige inhoudsopgave. Deze ontbreekt namelijk in het handboekje.

Sommige zinnen zijn overduidelijk, anderen zijn wat lastiger te snappen. Wil je meer weten over de achtergrond of onderbouwing van een van onderstaande wijsheden, dan kun je er alles over lezen in het bijbehorende hoofdstuk.

Samenvatting 51 hoofdstukken Encheiridion:

Sommige dingen hebben we onder onze controle, andere dingen niet.
Schuw alleen die dingen die je kunt voorkomen. Verlang alleen die dingen die je kunt verkrijgen.
Observeer eerst de dingen zoals ze zijn, duw je eigen gevoelens hierbij weg.
Beoefen negatieve visualisatie en houd je wil in lijn met de natuur.
Het is onze kijk op dingen en niet de dingen zelf die ons verontrusten, dus kies goed de blik waarmee je naar dingen kijkt.
Wees alleen trots op wat je onder controle hebt, namelijk de keuzes die je maakt.
Vergeet niet dat het je doel dient te zijn om een deugdzame koers door het leven te varen. De dingen die komen en gaan, zijn onbelangrijk om dat doel te bereiken.
Wens dat de dingen gebeuren zoals ze gebeuren.
Niets kan de kracht van onze eigen wil veranderen.
Wanneer je geconfronteerd wordt met een probleem, vraag jezelf dan af welke vaardigheden of kennis je bezit die je helpen het probleem te overwinnen.
Zie het verlies van iets als een terugkeer naar de situatie voordat je het had.
Sta niet toe dat externe factoren je gemoedstoestand bepalen. Het bepalen van je gemoedstoestand is de taak van je wil.
Het heeft geen nut om te proberen onverschillig te staan tegenover externe factoren als je niet onverschillig bent voor de mening van anderen.
Vrijheid is verlangen zonder verwachting.
Oefen gematigdheid en, bij gebrek daaraan, onthouding.
Beoordeel niet degenen die niet begrijpen dat het alleen hun keuzes zijn die hun lijden veroorzaken. Maar biedt hen eerder een schouder om op uit te huilen.
Welke rol je ook in het leven krijgt, speel het goed!
De toekomst voorspellen is een gek spel.
Statussymbolen zeggen niets over de houding van hun eigenaar tegenover externe factoren. In dat opzicht zijn we allemaal gelijk.
Als iemand je slaat, is het aan jou of je er wel of niet aanstoot aan neemt.
Onthoud altijd dat slechte dingen en de dood je zullen overkomen, en je gedachten zullen waar en vrij van ondeugd blijven.
Als het stoïcisme je een arrogant gevoel bijbrengt jegens anderen, dan heb je het stoïcisme nog niet begrepen.
De enige bevestiging die je nodig hebt, is van jezelf.
Ware vrienden helpen elkaar om deugd te verwerven in plaats van het verwerven van externe factoren.
Als iemand iets heeft wat jij niet hebt, wees dan blij voor hem en prijs jezelf gelukkig dat jij de prijs daarvoor niet heb hoeven te betalen.
We dienen te reageren op het breken van onze favoriete beker alsof het onze buurman was die zijn beker brak. Hetzelfde principe geldt ook voor het verlies van onze geliefden.
Het enige slechte is de afwezigheid van deugd in je eigen daden.
Het is jouw keuze om beledigd te worden door een belediging; maar hier wordt alleen de belediger blij van.
Bepaal geen doel zonder eerst na te denken over welke prestatie deze van jou vereist en wat er in het slechtste en het beste geval uit zou kunnen voortvloeien.
Houd je niet bezig met hoe anderen je behandelen, maar hoe jij hen dient te behandelen om je wil in overeenstemming te houden met de natuur.
Het is niet nodig om de goden te prijzen of te vervloeken voor uiterlijke dingen. Vertrouw er op dat de goden heersen met wijsheid.
Voorspellingen over successen of rampen dien je zonder begeerte of weerstand aan te horen.
Wees authentiek. Spreek alleen wanneer dat nodig is. Oefen onthouding. Vermijd beloftes. Wees niet promiscue. Houd je fouten voor ogen. Wees op je hoede voor de corrumperende invloed van anderen. Streef er naar om een wijs persoon te worden.
Wanneer je voor verleiding komt te staan, dien je eerst te overwegen hoe je na bevrediging of onthouding van deze verleiding over jezelf zal denken.
Doe het juiste, ongeacht de mening van anderen.
Beleefdheid en hebzucht sluiten elkaar uit.
Neem geen rol aan waarvan je weet dat je die niet kunt spelen.
Net zoals je zorgvuldig je stappen kiest om roestige spijkers te vermijden, dien je jouw gedachten zorgvuldig te kiezen om stress te vermijden.
Je kunt nu al aan je behoeften voldoen. Als je meer probeert te verwerven, dan zullen je wensen alleen maar groter worden.
Vrouwen zijn ook mensen.
Eten, lichaamsbeweging en seks moeten incidenteel worden gedaan. De overgrote meerderheid van onze kracht dient gericht te zijn op de ontwikkeling en beoefening van de rede.
Iemand die je onrecht heeft aangedaan, heeft zichzelf misleid door tegen de natuur in te gaan en daardoor meer schade aan zichzelf toegebracht dan aan jou.
Alle dingen hebben twee handvatten.
Je bent niet je bezit. Noch ben je jouw vaardigheden.
Vermijd moraliseren over het gedrag van anderen, maar beschrijf wat ze feitelijk doen.
Zeg niet wat er moet gebeuren; doe wat moet worden gedaan.
Ontbering omwille van lof is geen ontbering.
Houd je wil in de gaten.
Intellectualisme omwille van zichzelf maakt blind voor de natuur.
Houd niet op met stappen te zetten naar je eigen idealen.
Leef virtuoos en accepteer het lot.