Stoïcijnse oefening: Geef jezelf een onderscheiding
In de praktische beoefening van het stoïcisme wordt aangeraden om dagelijks in de ochtend een oefening te doen. Lees daarvoor een passage uit een boek van een stoïcijnse meester, zoals de Meditaties van Marcus Aurelius. Het is goed om vervolgens een eigen, kort commentaar op die specifieke passage op te schrijven. Hierdoor blijft de passage hopelijk de hele dag in je gedachten, zodat je de wijsheid erin kan toepassen wanneer dit mogelijk is.
Hier is een voorbeeld van zo’n ochtendoefening die je kan proberen toe te passen. De passage uit de Meditaties is vrij lang en de moeite waard om volledig te lezen, maar hier is een gedeeltelijke weergave met de belangrijkste inzichten:
Wanneer je voor jezelf deze onderscheidingen hebt verworven: bescheidenheid, oprechtheid, diepzinnigheid, gevoeligheid of grootmoedigheid, zorg ervoor dat je ze nooit inwisselt voor andere. Als je deze onderscheidingen ooit zou verliezen, keer er dan met grote haast naar terug. [….] Indien je vindt dat je deze onderscheidingen hebt verdiend, en je er niet aan hecht hoe anderen je noemen of dat anderen je deze onderscheidingen geven, zul je een nieuw persoon zijn en ben je begonnen aan een ander leven.
– Meditaties 10.8
De oefening
- Stap 1: Vraag jezelf af welke onderscheiding of onderscheidingen met betrekking tot je karakter je jezelf nu oprecht zou kunnen geven. Schrijf op wat het betekent om zo’n onderscheiding of onderscheidingen te hebben.
- Stap 2: Vraag jezelf af welke onderscheiding je nog niet hebt, maar welke je wel wilt hebben? Wat zou het betekenen om zo’n onderscheiding te behalen? Wat zou je in je leven kunnen veranderen om deze onderscheiding te behalen?
- Terwijl je door de rest van de dag gaat, vraag je jezelf af: Met de actie die ik nu neem, ruil ik dan een goede onderscheiding in voor een slechte onderscheiding? Of kom ik juist dichter bij een onderscheiding die ik wil hebben?
Voorbeeld
Te behalen onderscheiding: goedhartig zijn
Wat het betekent: iemand die op een bijna automatische, vanzelfsprekende manier een hartverwarmende zorg voor anderen uitstraalt. Zo’n persoon zou niet aarzelen om anderen te helpen, zelfs als er schijnbaar geen direct voordeel voor henzelf is. Zo iemand zou op een opgewekte manier mensen begroeten en een vriendelijke houding ten opzichte van anderen hebben. Een dergelijk persoon heeft het vermogen om een gelukzalige voldoening van binnenuit te behouden dat zich door praktische acties naar buiten toe verspreidt.
Wat te veranderen: maak meer contact met mensen, begroet ze, wens ze ‘s ochtends een prettige dag, vooral als je ze nog niet kent of wanneer je weinig contact met ze hebt. Behandel de problemen van anderen als je eigen problemen en help hen zo goed mogelijk. Als ze boos zijn, probeer dan te begrijpen waarom en doe wat je kunt om te helpen. Toon een warm en vriendelijk mededogen voor anderen.
Ga door met deze oefening voor de rest van de week, waarbij je elke dag een verschillende onderscheiding bedenkt en probeert deze in de praktijk te brengen.
Wat vind je van deze oefening? Ben je bereid om deze uit te proberen in je eigen leven? We zijn zeer benieuwd naar je ervaringen.
Nog een mooie stoïcijnse dagmeditatie: “Gelijk aan elkaar”.
