Spirituele Duisternis

Spiritualiteit is in deze tijd veel meer aanwezig en bekend dan het in vroegere tijden was. Hoeveel blogs, tijdschriften, congressen, workshops, therapieën etc. zijn er wel niet? Uitspraken als ‘de kracht in jezelf vinden‘, ‘bij jezelf blijven‘  en ‘denk positief‘ zijn alledaags geworden. In de meeste boekenkasten in Nederland staat wel één of meerdere boeken van Paulo Coelho, Susan Smit, Eckhart Tolle of Deepak Chopra.

Deze vormen van spiritualiteit zijn echter voor het grootste gedeelte uiterlijk, ego en oppervlakkig. Vroeger moest je op zoek naar een spirituele leraar, en wanneer je die had gevonden liet je niet meer los. Deze accepteerde je met liefde en ontfermde zich over je spirituele groei en opleiding.

Zowel leraar als leerlingen wisten dat zelfkennis, zelfverbetering en zelfrealisatie veel jaren duren, en gepaard gaan met opoffering, frustratie en tegenslag.

Rama Coomaraswamy schrijft in zijn boek ‘De vernietiging van de christelijke traditie’ over de definitieve capitulatie van de Rooms-katholieke Kerk aan het protestantisme, die in de vorm van het Tweede Vaticaans Concilie kwam.

Er is een les voor alle serieuze spirituele zoekers in wat er de afgelopen eeuwen is gebeurd met het christendom. Hervormers kwamen met de bedoeling om ‘de kerk terug te laten keren naar zijn wortels’, en ‘terug te keren naar alleen het Schrift’.

Door de opkomst van de secularisatie, het atheïsme en het post-modernisme waren er genoeg mensen die met krachtige en overtuigende argumenten de anderen wisten te overtuigen dat hun religie moest worden ‘hervormd’.

En wat is het resultaat? Na de Reformatie en de Verlichting, en de scheiding van kerk en staat, heeft het christendom zijn plaats onder het volk verloren. Mensen hebben niet meer het gevoel dat het relevant is voor hun leven.

Christelijke zendelingen reizen naar het buitenland, maar voor ieder persoon die ze daar bekeren, vallen vijf mensen van hun geloof af hier thuis. Zelfs degenen die nog wel actief hun geloof beoefenen, doen dat op een manier die vooral sentimenteel is, en niet spiritueel of intellectueel.

Deze afkeer van diepgang naar oppervlakkigheid zien we ook in alle andere grote wereldreligies, van de ‘protestantse’ salafisten die de islam van binnenuit uithollen, tot ultra-nationalistische en bijgelovige Hindoes, tot het verwesterde boeddhisme.

Vlinderen naar wijsheid

Tegenwoordige schrijven spirituele ‘leraren’ boekjes en columns en houden ze dure workshops. Zoekers ‘vlinderen’ van de ene leraar naar de andere, en van de ene spirituele hype naar de volgende hype. Door de constante tsunami van oppervlakkige spirituele (en religieuze) troep wordt authentieke spiritualiteit (die een onmisbare religieuze kern heeft) totaal ondergesneeuwd.

Hierdoor leven we paradoxaal in de tijd van spirituele duisternis. Het is ook opvallend dat in deze tijd vooral vrouwen bezig zijn met zingeving en spiritualiteit.

De hedendaagse ’emotionele’ vorm van spiritualiteit spreekt vrouwen meer aan dan de authentieke ‘rationale vorm’ van spiritualiteit zoals die werd gepraktiseerd door mannen als Plato, Empedocles, Ibn Arabi of Meister Eckhart.

In veel spirituele stromingen, zoals de vrijmetselarij, de rozenkruisers, de theosofie en de soefi’s, is gelukkig nog wel een waakvlammetje van authentieke spiritualiteit aanwezig.

Een aantal ingewijden in verschillende spirituele stromingen is druk bezig met hun spirituele adem deze waakvlammetjes brandende te houden. Hopend – misschien tegen beter weten in – op betere (spirituele) tijden.

Eén van deze waakvlammetjes is de online cursus Toegepaste Gnostische Wijsheid die je op deze website kan doen. De cursus is gebaseerd op authentieke spiritualiteit, of mystiek die zo oud is als de mensheid.

Uit de introductie:

De Mens, voor zo ver wij weten, is afkomstig van ver weg; zo ver zelfs dat in het praten over zijn oorsprong, zinnen als ‘voorbij de sterren’ vaak worden vaak gebruikt. De mens is vervreemd van zijn afkomst. Sommige van zijn gevoelens (maar niet allemaal) zijn subtiele verwijzingen naar deze… De mens heeft de mogelijkheid om terug te keren naar zijn oorsprong. Hij heeft dit vergeten. Hij is in feite ‘in slaap’ voor deze realiteit. Spiritualiteit is bedoeld als middel om te helpen de mens te laten ontwaken tot deze realisatie, en niet alleen het vermoeden, van bovenstaande verklaringen. Degenen die ontwaken zijn in staat om terug te keren, om met ‘de terugreis aan te vangen’, terwijl hij zijn huidige leven in al zijn volheid beleeft.
– Mevlevi

Dit citaat van Mevlevi, die in de 13de eeuw na Christus leefde, beschrijft wat de spirituele reiziger – dus in principe ook onze online cursus – zich ten doel heeft gesteld om te bereiken; het ontwaken van een deel van het Zelf die lang in slaap is geweest, om zodoende het leven van de reiziger te verrijken.

Dit proces, of spiritueel pad, is heel oud. Het dateert van vóór de georganiseerde godsdiensten ontstonden. Voor de eerste beoefenaren was dit de onderliggende eenheid, of de gemeenschappelijke mystieke ervaring, inherent aan alle religieuze vormen.